Trong thiên nhiên, một số loại côn trùng dưới dạng Nhộng trước khi biến thái thành cá thể trưởng thành đã được sử dụng làm thuốc phổ biến trong y học dân gian.
Nhộng ong: Có hai loại được sử dụng là Nhộng ong nuôi (Ong mật) và Nhộng ong bò vẽ. Nhộng ong nuôi có vị hơi ngọt, lạnh, không độc, có tác dụng sát khuẩn, chống tổn thương suy yếu nội tạng, ích khí, chống lão suy, làm nhan sắc tươi nhuận, da dẻ mịn màng. Người dân ở tỉnh Bình Thuận rất thích ăn Nhộng ong nuôi dưới dạng sống hoặc tẩm bột và bơ rồi chiên vàng để làm thuốc bồi dưỡng, nâng cao thể lực. Nhộng ong nuôi 3 - 5 con nghiền nát với ít đường trắng, ăn chữa xuất huyết; nếu phối hợp với tầng sáp 10g sắc uống chữa ho gà.
Nhộng ong Bò vẽ (ong Bắp cầy, ong Khổng lồ) có thân mềm, màu trắng ngà, chứa nhiều acid amin, chất béo, vitamin, đường và muối khoáng. Dược liệu có vị ngọt, mặn, tính mát, có độc, tác dụng giảm đau, chống nôn, tăng lực, bền cơ. Nhộng ong bò vẽ 3-5g sắc với 200ml nước còn 50ml, uống trong ngày chữa ngực bụng đau, nôn khan. Có thể sao vàng, tán bột, trộn với mật mà uống. Dịch chiết từ Nhộng ong bò vẽ có tác dụng làm giảm mỏi cơ bắp, nâng cao thể lực và sức bền. Thuốc được dùng cho những vận động viên chạy đường dài (marathon).
Nhộng tằm: Thu hoạch ở những kén đã chín vàng, thường dùng tươi, có thể phơi hay sấy khô. Nhộng tằm có vị mặn, ngọt, bùi béo, tính bình, không độc, có tác dụng bổ dưỡng, nhuận tràng, mạnh gân xương. Trẻ em ăn Nhộng tằm rất tốt vì canxi và phospho trong Nhộng rất cần cho cơ thể đang lớn của trẻ, chống còi xương. Người già yếu, thận hư, liệt dương, đái són, đái nhiều lần, táo bón cũng nên dùng Nhộng tằm thường xuyên. Dạng dùng thông thường là cho Nhộng vào cháo nóng, nhất là cháo nấu chim sẻ, chim cút (cho trẻ em) hoặc rang Nhộng với hành mỡ hay xào Nhộng với lá hẹ, mộc nhĩ, ăn với cơm (với người già yếu). Liều dùng hằng ngày: 50-100g, chia làm 2-3 lần.
Nhộng ve (ve sầu): Còn gọi là Ve sữa non, có thân mập ú, tròn múp, chưa mọc cánh và chân, căng đầy sữa non, màu nâu nhạt. Dùng sống: đem tẩm Nhộng với bột, chiên giòn mà ăn hoặc ngâm Nhộng vào rượu thuốc trong nhiều ngày mới uống. Theo kinh nghiệm của người dân ở tỉnh An Giang, Nhộng ve là thuốc bổ cho người cao tuổi và trẻ nhỏ. Đàn ông tuổi trung niên dùng Nhộng ve thấy cơ thể sung mãn, tinh lực dồi dào, thần khí mạnh mẽ.
DS. Nguyễn Thị Hồng
