Sữa chua thường gọi là yaourt hay yogurt là những chế phẩm lên men vi sinh từ sữa bò hoặc sữa đậu nành có thêm vào một vài loại trái cây hoặc không. Gần đây, nhiều nghiên cứu đã cho thấy sữa chua, nhất là sữa chua từ đậu nành có trộn thêm trái cây có thể giúp kiểm soát tốt bệnh tiểu đường và cao huyết áp.
Từ lâu người ta đã biết sữa chua là một nguồn dinh dưỡng giàu canxi và những chất đạm dễ tiêu hoá, nhất là đối với những người có cơ địa không dung nạp đường lactoza họăc dị ứng với những protein có trong sữa. Sữa chua cũng là một món ăn tự nhiên giúp cân bằng hệ vi sinh vật và tăng cường khả năng miễn dịch trong nhiều trường hợp rối loạn khuẩn đường ruột do tiêu chảy, kiết lỵ hoặc dùng thuốc kháng sinh dài ngày. Đặc biệt, gần đây các nhà khoa học còn khám phá thấy các loại sữa chua, nhất là sữa chua từ đậu nành có pha trộn thêm trái cây có thể giúp kiểm soát tốt bệnh tiểu đường và cao huyết áp.
Tác dụng tiêu mỡ, giảm cân và bổ sung canxi của sữa chua.
Tăng cân, béo phì là một nguyên nhân quan trọng dễ dẫn đến các chứng bệnh tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch. Bên cạnh chế độ ăn uống nhiều rau quả và ngũ cốc thô, nhiều nghiên cứu đã cho thấy việc ăn sữa chua có tác dụng gia tăng việc đốt mỡ và làm giảm cân ở những bệnh nhân béo phì.
Một nghiên cứu được phổ biến trên tạp chí International Journal Obesity cho biết những người béo phì ăn 3 hủ sữa chua ít chất béo mỗi ngày như là khẩu phần bổ sung trong chế độ ăn giảm cân sẽ giảm được 22% cân nặng và 61% lượng mỡ trong cơ thể nhiều hơn so với những người chỉ ăn giảm cân đơn thuần. Người ăn sữa chua cũng giảm hơn 81% lượng mỡ bụng so với những người không ăn sữa chua. Những nhà khoa học cho rằng lượng canxi và protein trong sữa chua ít chất béo đã giúp tiêu mỡ và giảm cân. Hiện nay, uống thêm viên nén canxi hàng ngày để tăng cường dinh dưỡng, phòng ngừa loãng xương và làm hạ độ cholesterol xấu là một khuynh hướng ngày càng tăng. Tuy nhiên một nghiên cứu vừa được công bố vào tháng 1-2008 của các nhà khoa học New Zealand thuộc trường Đại học Auckland đã cho biết việc thường xuyên dùng viên thuốc canxi chưa chắc đã có lợi. Kết luận này được đưa ra qua theo dõi tình trạng sức khoẻ của 1471 phụ nữ khoẻ mạnh ở giai đoạn tiền mãn kinh được yêu cầu dùng thường xuyên viên nén canxi. Kết quả cho thấy đã có sự gia tăng nguy cơ đau tim 49% và đột quỵ 37% ở những người này so với những người chỉ cho dùng giả dược (placebos). Giáo sư Ian Reid, trưởng nhóm thí nghiệm cho rằng việc dùng thường xuyên viên nén này có thể sẽ lợi bất cập hại! Do đó, ăn những thực phẩm tự nhiên chứa nhiều canxi như uống sữa hoặc sữa chua là một giải pháp tốt hơn cho những người mà chế độ dinh dưỡng không cung cấp đủ khoáng chất nầy.
Sữa chua giúp kiểm soát tiểu đường và cao huyết áp.
Chất béo không chỉ là tác nhân chính làm tăng độ xơ vữa trong các loại bệnh tim mạch mà còn ảnh hưởng rất lớn đến bệnh tiểu đường. Bác sĩ Monroe Rosenthal, M.D., Giám đốc Chương trình Pritikin Program ở Santa Monica, Caliornia, Hoa kỳ cho rằng “Chất béo là nguyên nhân chính của bệnh tiểu dường, càng nhiều chất béo trong chế độ dinh dưỡng càng làm khó khăn cho insulin chuyển đường vào máu. Insulin hoạt động dễ dàng trong điều kiện ít chất béo”. Sữa chua không chỉ giúp kiểm soát tiểu đường và cao huyết áp bằng cách giảm mỡ mà còn thông qua cơ chế ức chế men chuyển hoá.
Được biết, những thực phẩm chứa carbohydrat là nguồn cung cấp chất đường cho cơ thể. Quá trình chuyển hoá chất bột đường cần có sự hiện diện của những phân hoá tố. Phân hoá tố alpha-amylaza do tuỵ tạng tiết ra và phân hoá tố alpha-glucosidaza từ những tế bào ở thành ruột non. Những phân hoá tố này có chức năng phá vỡ những hợp chất carbohydrat thành những phân tử đường thật nhỏ hoặc loại đường thích hợp để có thể thẩm thấu vào máu. Như vậy, bằng cách kiềm chế sự hoạt động của những phân hoá tố này ta có thể làm chậm sự hấp thu đường, ngăn chặn nguy cơ tăng vọt đường sau khi ăn ở những bệnh nhân tiểu đường type 2. Các nhà khoa học còn quan tâm đến một phân hoá tố khác có tên angiotensin-I converting enzym (ACE-I). Phân hoá tố này còn có tác dụng làm hẹp thành mạch máu và dẫn đến cao huyết áp. Những loại thuốc ACE Inhibitors nhằm ức chế men chuyển hoá để điều trị cao huyết áp cho những bệnh nhân có cả 2 loại bệnh tiểu đường và cao huyết áp là nhằm vào cơ chế này. Vấn đề là những loại thuốc này dễ dẫn đến những phản ứng phụ không mong muốn. Do đó, một nhóm nhà khoa học thuộc trường Đại học Massachusettes do Giáo sư Khalidas Shetty chủ trì đã hướng đến những hợp chất có sẵn trong tự nhiên có thể ức chế được các loại phân hoá tố trên. Các nhà khoa học này đã quan tâm đến sữa chua, một thức ăn phổ biến luôn có sẳn ở tất cả các siêu thị và là một món ăn thường được khuyên dùng trong một chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Kết quả nghiên cứu được phổ biến trên tạp chí Journal of Food Biochemistry.
Ông Shetty và các cộng sự đã thử nghiệm trên tất cả 16 loại sữa chua khác nhau có trên thị trường ở Mỹ thuộc các nhà sản xuất khác nhau. Kết quả phân tích cho biết tất cả các loại sữa chua đều có tác dụng kiềm chế hoạt động của cả 3 loại phân hoá tố trên. Tuy nhiên, tác động mạnh nhất là sữa chua đậu nành có pha trộn thêm trái cây, thứ nhì là sữa chua đậu nành đơn thuần.
Ngoài việc giảm mỡ và kiềm chế hoạt động của các phân hoá tố, các nhà khoa học cũng lưu ý đến tác dụng chống oxy hoá của các hợp chất phenol và polyphenol trong sữa chua. Chất chống oxy hoá có tác dụng tốt trong việc bảo vệ thành mạch máu, khả năng miễn dịch và làm chậm quá trình lão hoá của cơ thể. Trong số các loại sữa chua, sữa chua từ đậu nành có trộn thêm trái cây nghiền nát cũng là loại sữa chua có hàm lượng chất chống oxy hoá cao nhất.
Võ Hà (CTQ số 111)
