Nhiều nghiên cứu cho thấy tiêu thụ nhiều đường có tác động xấu lên sức khỏe. Đó là lý do tại sao ngày càng có nhiều người tránh sử dụng đường và thay thế bằng chất làm ngọt nhân tạo. Hầu hết các loại đường nhân tạo đều không có hoặc ít calo, do đó, chúng được sử dụng trong thức uống giúp giảm cân. Nhưng nhiều thông tin cho rằng chất ngọt nhân tạo gây ra béo bụng và các vấn đề sức khỏe khác.
Đây là một vấn đề đáng quan tâm trong cộng đồng hiện nay.
Mối liên quan giữa chất làm ngọt nhân tạo và béo bụng
Theo các nghiên cứu, những người có thói quen uống soda cho thấy tăng chu vi vòng eo khi so sánh với những người không uống soda. Lý do chất làm ngọt nhân tạo soda gây ra béo bụng do làm thay đổi vi khuẩn có lợi trong ruột, ảnh hưởng đến hiệu quả của sự trao đổi chất của cơ thể và dẫn đến tăng cân. Một nghiên cứu khác đã được thực hiện trên các mẫu mỡ bụng được lấy từ những người thường xuyên sử dụng chất làm ngọt nhân tạo. Người ta phát hiện ra rằng có sự gia tăng lượng glucose vận chuyển đến các tế bào. Điều này làm tăng mức đường trong máu, dẫn đến việc tích trữ chất béo trong thành bụng. Đây là nguyên nhân gây ra mỡ bụng.
Nhược điểm của chất làm ngọt nhân tạo
Chất làm ngọt nhân tạo được làm từ các hóa chất chế biến thương mại. Sử dụng lâu dài có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe trong cơ thể vì cơ thể không thể xử lý được với lượng hóa chất cao.
Thức ăn ngọt, ngay cả khi chúng không có calo, sẽ kích hoạt sự phóng thích insulin giống như bạn ăn đường. Sự gia tăng mức insulin làm tăng nhu cầu đường.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất làm ngọt nhân tạo ngăn ngừa sản xuất ra hormon GLP-1. Đây là hormon kiểm soát lượng đường trong máu và cho bạn cảm giác no khi bạn ăn. Do đó, khi giảm hormon GLP-1 làm bạn cảm thấy đói và ăn nhiều hơn. Chắc chắn ăn nhiều sẽ có ảnh hưởng tiêu cực đến mỡ bụng của bạn.
Các nghiên cứu cho thấy nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa cao hơn ở những người dùng nước ngọt nhân tạo trong chế độ ăn uống. Hội chứng chuyển hóa là một tập hợp các bệnh lý, bao gồm tăng huyết áp, đường máu cao, tăng mỡ bụng và cholesterol máu cao. Tất cả những rối loạn vừa nêu xảy ra cùng lúc làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ và các bệnh tim mạch chuyển hóa khác. Những nghiên cứu quy mô lớn đã chỉ ra rằng những người tiêu thụ thức uống có vị ngọt nhân tạo có nguy cơ bị hội chứng chuyển hóa gấp đôi so với những người không tiêu thụ thức uống có vị ngọt nhân tạo.
Tăng huyết áp và bệnh tim: những phụ nữ dùng nhiều hơn 2 phần đồ uống ngọt nhân tạo trong 1 ngày có nguy cơ mắc bệnh mạch vành cao hơn đáng kể. Những người tiêu thụ ít nhất một phần thức uống có chất ngọt nhân tạo mỗi ngày cho thấy nguy cơ cao bị tăng huyết áp.
Tăng cân: những người tiêu thụ thức uống có vị ngọt nhân tạo có nguy cơ tăng cân và béo phì cao hơn những người không tiêu thụ thức uống có vị ngọt nhân tạo.
Các lựa chọn thay thế chất làm ngọt nhân tạo
Dưới đây là một số lựa chọn các chất ngọt tự nhiên mà bạn có thể sử dụng thay thế cho chất làm ngọt nhân tạo:
Mật ong: Mật ong nguyên chất là một trong những chất làm ngọt tự nhiên phổ biến nhất. Mật ong chứa chất chống oxy hóa, kẽm, canxi, vitamin B6, niacin, riboflavin, phốt pho, kali, sắt và một số enzym quan trọng. Các thành phần này giúp loại bỏ các gốc tự do trong cơ thể và thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn lành mạnh trong đường ruột. 1 muỗng canh mật ong tươi chỉ chứa 64 calo.
Mật phong (Maple Syrup): Mật phong là thành phẩm được chế ra từ chất mủ của cây phong - một thứ cây đặc sản của vùng Bắc Mỹ như ở Mỹ và Canada. Vào thu, lá phong đổi màu, toàn bộ tán lá xanh chuyển sang một màu khác hoặc đỏ tím, đỏ hồng hoặc vàng. Hiện nay, trên 80% số mật phong cung cấp trên toàn thế giới là được sản xuất tại Canada. Mật phong có rất nhiều lợi ích cho cơ thể và chứa hơn 50 chất chống oxy hóa.
Rượu đường erythritol: Erythritol thuộc nhóm các hợp chất được gọi là rượu đường, chỉ chứa 0,2 calo cho mỗi gam. Erythritol có thể được tìm thấy trong các thực phẩm tự nhiên như trái cây, nhưng chúng cũng đang được thêm vào tất cả các sản phẩm không đường. Mặc dù không ngọt như đường hoặc chất làm ngọt nhân tạo nhưng nó không gây sâu răng và những ảnh hưởng tiêu cực khác của việc tiêu thụ đường. Các loại rượu đường phổ biến hay gặp là: xylitol, sorbitol, maltitol và erythritol, trong đó erythritol là khác biệt hẳn với các loại còn lại. Erythritol chứa ít calo hơn các loại đường còn lại, cụ thể: Đường cát: 4 calo mỗi gam; Xylitol: 2,4 calo mỗi gam và Erythritol: 0,24 calo mỗi gam. Erythritol không thay đổi nhiều khi đi qua hệ thống của tiêu hóa và không hề gây ra bất kỳ tác động chuyển hóa có hại nào của lượng đường dư thừa hoặc các vấn đề tiêu hóa.
Cỏ ngọt Stevia: Đây là một loại cây tự nhiên được tìm thấy ở Braxin và Pêru. Stevia được làm bằng ít hoặc không có chất phụ gia hóa học. Cỏ ngọt Stevia không ảnh hưởng đến lượng đường trong máu và có thể giúp cải thiện sự nhạy cảm với insulin. Tình trạng này thúc đẩy cơ thể sử dụng glucose để tạo ra năng lượng.
Đường dừa: Có vị rất giống đường nâu và chứa nhiều khoáng chất, vitamin và chất chống oxy hóa. Đường dừa có một chỉ số đường huyết thấp hơn đường tinh luyện, có nghĩa là nó sẽ giữ cho insulin và lượng đường trong máu của bạn ổn định hơn.
BS. Nguyễn Hải Lê
