Hải Thượng Lãn Ông đã nhận định “Cây Sen đượm khí thơm trong lành của trời đất, nên củ, lá, hoa, tua, vỏ, quả, ruột đều là vị thuốc hay”.
Riêng Gương sen có tác dụng cầm máu, bổ huyết, điều kinh. Gương sen là đế của hoa Sen phát triển mang quả (hạt sen) có hình phễu, phía dưới thóp lại, phía trên loe rộng. Để làm thuốc chỉ dùng Gương sen đã gỡ hết hạt, dùng sống hoặc sao cháy tồn tính.
Theo Đông y, Gương sen - tên thuốc là Liên phòng, vị đắng, chát, tính ấm, không độc; có tác dụng tốt trong điều trị các trường hợp chảy máu như chảy máu cam, đại tiện ra máu, rong kinh, băng huyết, sốt xuất huyết... Dưới đây là một số bài thuốc để bạn đọc tham khảo:
- Chữa rong huyết: Gương sen (sao cháy tồn tính) 20g, Kinh giới (sao đen) 20g, Ngải cứu (sao đen) 12g, Cỏ nhọ nồi (để tươi) 12g, Rau má (để tươi) 20g, Bách thảo sương 12g. Sắc uống làm 2 lần trong ngày.
Hoặc dùng bài: Gương sen đốt tồn tính, hoa Phù dung, lượng bằng nhau, tán bột, trộn đều. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 8g với nước cơm.
- Chữa tiểu đường: Gương sen 500g, Cỏ may 1.000g, thái nhỏ, sắc với nước thành cao lỏng (lấy 700ml), thêm 300ml rượu. Lắc đều được 1 lít thành phẩm. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 20-30ml.
- Chữa tăng huyết áp: Gương sen, Kinh giới tuệ, lượng bằng nhau, đốt tồn tính, tán bột, mỗi lần uống 8g với nước cơm hoặc nước cháo, ngày uống 3 lần.
Hoặc dùng 1 trong 2 bài thuốc sau:
+ Gương sen 2 cái, buồng Cau điếc 40g. 2 vị cắt nhỏ, phơi khô sắc với 400ml nước còn 50ml chia 2 lần, uống trong ngày;
+ Gương sen 2 cái, Hương phụ 80g. 2 vị sao cháy tồn tính, tán nhỏ, ngày uống 2 lần, mỗi lần 8g.
- Chữa đại tiện ra máu: Gương sen 20g, cỏ Seo gà 20g, cỏ bấc 8g, vỏ cây Vải 20g, vỏ Bưởi (bỏ cùi trắng) 15g, Tinh tre 20g, Mộc thông 8g, Hồng hoa 20g. Các vị thuốc thái nhỏ, phơi khô, sắc với 400ml nước, còn 50ml, thêm 15ml mật ong, uống vào lúc đói bụng.
DS. Đỗ Đức Huy
