Cây Chó đẻ răng cưa điều trị viêm gan siêu vi (phần 1)

Đăng bởi Biên tập 1 vào lúc 29/10/2018

Hỏi: Tôi nghe nói cây Chó đẻ chữa bệnh viêm gan siêu vi B và nhiều bệnh khác. Xin toà soạn giới thiệu chi tiết về liều dùng, thời gian dùng, người cao huyết áp có dùng được không? Nghe nói nam giới dùng sẽ ảnh hưởng tới chuyện sinh con? Có thể chế thuốc 1 lần dùng trong nhiều ngày được không?

Trả lời: Thưa ông, trước khi trả lời câu hỏi của ông, chúng tôi xin giới thiệu để ông tìm đọc bài “Cây Chó đẻ răng cưa”, đăng trên đặc san Những cây thuốc quý số 12, ngày 20/11/2002 để biết thêm về đặc điểm thực vật và hình ảnh của loài có vị đắng và loài không có vị (ngọt).
• Đặc điểm chung
Lá kép có nhiều lá chét xếp thành hình răng cưa. Hoa và quả ở dưới nách lá nên được gọi là “ngọc dưới lá”, chữ Hán là Diệp hạ châu, thuộc họ Thầu dầu.
• Đặc điểm riêng
Chia làm hai loại theo vị của thân lá là: Không vị, mùi ngái goi là Diệp hạ châu ngọt (có 2 loài); Vị rất đắng, có mùi thơm nhẹ gọi là Diệp hạ châu đắng (1 loài). Theo màu sắc của thân lá: Thân cây, lá có màu lục nhạt, gọi là Diệp hạ châu thân xanh, cũng là Diệp hạ châu đắng.
• Liều dùng và thời gian
Theo sách “Những cây thuốc quý Việt Nam” của giáo sư Đỗ Tất Lợi: Ngày uống 20 – 40g cây tươi, sao khô, sắc đặc mà uống, chữa bệnh gan, đau mắt, rắn cắn, sốt.
Theo sách “Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam”, tập I của Viện Dược liệu, chữa viêm gan, vàng da, viêm thận, đái đỏ, viêm ruột, tiêu chảy, mắt đau sưng đỏ. Cây Chó đẻ (Diệp hạ châu ngọt) 40g, Mã đề 20g, Dành dành 12g, sắc uống.
Diệp hạ châu đắng được dùng làm thuốc trị viêm gan, vàng da, sốt, đau mắt, rắn cắn. Ngày dùng 20 – 40g cây tươi, giã lấy nước uống hoặc sao khô sắc uống, hoặc 8 – 16g cây khô, cũng sắc uống.
Theo Công trình nghiên cứu tác dụng lâm sàng thuốc Hepaphyl của Xí nghiệp dược phẩm trung ương 25 trên 54 bệnh nhân tại bệnh viện IV quân đội. Mỗi viên nhộng Hepaphyl chứa: Bột diệp hạ châu đắng 200mg, cồn Nghệ 20mg. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 2 hoặc 3 viên, liệu trình 30 ngày.
Như vậy, 1 ngày dùng 1.800mg bột Diệp hạ châu đắng (tương đương 2g dược liệu), cả liệu trình là 60g cây Diệp hạ châu đắng khô.
Hepaphyl được chỉ định điều trị cho viêm gan siêu vi B mạn tính, phục hồi chức năng gan, chữa mụn nhọn, mẩn ngứa.
Theo Luận văn tiến sĩ của bác sĩ Nguyễn Bá Kinh, nghiên cứu tác dụng lâm sàng của thuốc LIV 94 (Diệp hạ châu ngọt 1.500mg, Nhọ nồi 250mg, quả Chua ngút 250mg) với liều từ 20 đến 30g Diệp hạ châu ngọt Khô/ngày, dùng trong 90 ngày. (Thể nhẹ 20g, nặng 30g). Kết quả có 94% bệnh nhận giảm HbsAg so với mức ban đầu. Trong đó, 8% bệnh nhân sạch HbsAg.
LIV 94 được chỉ định điều trị cho viêm gan B mạn tính, rối loạn chức năng gan, xơ gan, đau tắc mật do sỏi, táo bón kinh niên, lở ngứa ngoài da.

• Người cao huyết áp có dùng được không?
Tác dụng dược lý của cao toàn phần Diệp hạ châu đắng, cao toàn phần Diệp hạ châu ngọt, cả 2 đều có tác dụng hạ huyết áp, hạ đường máu của người.
• Nam giới dùng có ảnh hưởng đến sinh con?
Trong thí nghiệm dùng cao cồn Diệp hạ châu đắng cho chuột nhắt đực, thấy gây giảm sinh sản. Chưa có thí nghiệm nào dùng cao nước. Thuốc ta dùng là nước sắc hay bột cây lá khô Diệp hạ châu nên sẽ không ảnh hưởng đến nam giới trong chuyện sinh con.
• Có thể chế thuốc một lần, dùng nhiều lần?
Diệp hạ châu cũng như các loại cây cỏ khác, đều có chất đường đạm, là những chất nấm mốc và vi khuẩn ưa thích, là môi trường tốt cho chúng phát triển ở nhiệt độ thích hợp (15 đến 37⁰C).
Muốn chế thuốc 1 lần dùng nhiều ngày phải có nhiều chai, nút sạch được tiệt trùng, sấy khô, đóng liều thuốc đủ dùng một ngày. Sau khi cho thuốc vào chai phải nút kín rồi tiệt trùng trong 30 phút ở nhiệt độ 105⁰C. Có thể tiệt trùng bằng cách luộc (xếp chai thuốc vào nồi rồi đổ vừa ngập nước sạch có pha 1% muối ăn khi đun sôi nhiệt độ sẽ cao hơn 1000C), hoặc dùng nồi áp suất nhiệt độ khi đun cũng đạt 105⁰C. Để nguội hẳn rồi mới lấy chai thuốc ra, lau sạch rồi dán nhãn để tránh nhầm lẫn.
Chúng tôi đã chế nước sắc Diệp hạ châu đắng (10g Diệp hạ châu đắng khô trong 300ml nước sắc) và cao lỏng Diệp hạ châu đắng 1/1 (10ml cao lỏng = 10g Diệp hạ châu đắng khô). Nếu để ở môi trường tự nhiên ở nhiệt độ 25 – 30⁰C thì chỉ được 12 giờ với nước sắc và 24 giờ với cao lỏng sau đó sẽ có mùi lạ. Nếu bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ 10 – 12⁰C, nước sắc được 36 giờ, cao lỏng được 48 giờ.

Trần Xuân Thuyết (CTQ số 76)