Trong y học cổ truyền, Đỗ trọng là vị thuốc quý, có công dụng bổ can thận, làm mạnh gân cốt và an thai. Thường được dùng để chữa các chứng lưng gối đau mỏi, gân cốt suy yếu do thận hư, liệt dương, tiểu tiện nhiều lần về đêm, tiểu tiện lâu hết, phụ nữ có thai băng huyết hoặc động thai, trẻ em chậm biết đi.
Sách thuốc cổ viết: "Phàm hạ tiêu chi hư, phi Đỗ trọng bất bổ; hạ tiêu chi thấp, phi Đỗ trọng bất lợi; túc kính chi toan, phi Đỗ trọng bất khứ; yêu tất chi thống, phi Đỗ trọng bất trừ" (phần dưới cơ thể suy yếu không có Đỗ trọng thì không bồi bổ được, phần dưới có thấp không có Đỗ trọng thì không phải làm thải ra được, chi dưới nhức mỏi không có Đỗ trọng thì không làm hết được, lưng gối đau đớn không có Đỗ trọng thì không trừ bỏ được). Kết quả nghiên cứu dược lý học hiện đại cho thấy Đỗ trọng có tác dụng hạ huyết áp, điều tiết công năng miễn dịch tế bào, làm hưng phấn hệ thống tuyến vỏ thượng thận - tuyến yên, ức chế cơn co tử cung, lợi niệu, trấn tĩnh, và cải thiện khả năng sinh hoạt tình dục.
Trong dân gian có khá nhiều cách dùng Đỗ trọng để phòng chống bệnh tật như sắc uống độc vị hoặc phối hợp với vị thuốc khác, chế thành những món ăn cùng với các thực phẩm như gan lợn, cật lợn, xương lợn, thịt chó, chim cút, trứng gà..., trong đó việc sử dụng Đỗ trọng để chế thành các loại rượu thuốc được khá nhiều người ưa chuộng. Nhưng cách chế và phối ngũ như thế nào để có được thứ rượu Đỗ trọng vừa đơn giản và rẻ tiền lại có hiệu quả trị liệu thì không phải ai cũng tường tận. Dưới đây xin được giới thiệu một số cách chế thông dụng.
Cách 1
Đỗ trọng 500g, một ít gừng tươi, rượu trắng 1500ml. Gừng tươi rửa sạch, giã nát và ép lấy nước cốt, Đỗ trọng thái nhỏ sao với nước gừng cho đứt hết sợi tơ, bỏ vào túi vải đem ngâm rượu, sau chừng 10 ngày thì dùng được. Uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 20-30ml.
Công dụng: Bổ thận ôn dương, thông lạc chỉ thống, dùng rất tốt cho chứng đau cứng lưng do phong hàn thấp làm thương tổn thận.
Cách 2
Đỗ trọng 320g, đan sâm 320g, xuyên khung 200g. Tất cả thái vụn rồi ngâm với 1000ml rượu trắng. Sau 5 ngày thì dùng được, uống nóng, mỗi ngày 2 lần, nỗi lần 20 – 30ml.
Công dụng: bổ thận, cường gân cốt, chỉ thống, dùng chữa chứng đau lưng.
Cách 3
Đỗ trọng 300g, đan sâm 300g, xuyên khung 200g, quế chi 160g, tế tân 80g. Tất cả thái nhỏ ngâm với 10 lít rượu trắng. Sau 5 ngày thì dùng được, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần từ 20-30ml.
Công dụng: bổ thận, khu phong trừ thấp, hành khí hoạt huyết, dùng để chữa chứng đau lưng. Chú ý không ăn rau cải và hành tươi khi dùng rượu thuốc.
Cách 4
Đỗ trọng 60g, ngưu tất 60g, sinh địa 60g, đương quy 60g, kỷ tử 60g, ngũ gia bì 60g, thổ phục linh 120g, rượu trắng 2500ml. Tất cả thái nhỏ ngâm với rượu. Sau chừng 15 ngày thì dùng được, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần từ 20-30ml.
Công dụng: bổ ích khí huyết, tư dưỡng can thận, kiện tỳ khai vị, dùng thích hợp cho những người trung lão niên khí huyết suy nhược, lưng gối đau mỏi, ăn kém, tay chân yếu mềm...
Cách 5
Đỗ trọng 250g, hồ đào nhục 500g, tiểu hồi hương 50g, rượu trắng 1000ml. Tất cả thái nhỏ, đựng vào túi vải đem ngâm rượu, sau chừng 7 ngày có thể dùng được.
Công dụng: bổ thận, làm khoẻ lưng, ôn phế định suyễn, nhuận tràng thông tiện, dùng cho những người bị đau lưng mỏi gối, đầu choáng mắt hoa, tai ù tai điếc, liệt dương, di tinh, hen suyễn thể thận hư...
Cách 6
Đỗ trọng 60g, long nhãn 60g, đại táo 60g, đào nhân 60g, đương quy 60g, kỷ tử 60g, thục địa 60g, rượu trắng 5000ml. Tất cả thái nhỏ ngâm rượu. Sau 7 ngày thì dùng được, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần từ 20-30ml.
Công dụng: bổ thận ích tinh, phục hồi nguyên khí, dùng cho những người bị suy nhược cơ thể, lưng gối đau mỏi, ăn kém, mất ngủ...
Cách 7
Đỗ trọng 12g, hoàng kỳ 5g, tỳ giải 5g, phòng phong 6g, quế nhục 5g, phụ tử chế 5g, sơn thù 5g, bạch linh 5g, ngưu tất 10g, thạch hộc 10g, nhục thung dung 10g, rượu trắng 1000ml. Tất cả thái nhỏ ngâm với rượu. Sau 5 ngày có thể dùng được, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 10ml.
Công dụng: ôn dương ích khí, hoạt huyết thông lạc dùng cho người bị suy nhược cơ thể, lưng gối đau nhức do lạnh.
Cách 8
Đỗ trọng 60g, long nhãn 60g, đại táo 60g, nho khô 60g, đào nhân 60g, đương quy 60g, thục địa 60g, kỷ tử 60g, rượu trắng 3000ml. Tất cả các vị thái vụn, ngâm với rượu. Sau chừng 7 ngày thì dùng được uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần từ 20-30ml.
Công dụng: bổ thư nhược, ích tinh huyết, phục hồi nguyên khí, dùng cho những người bị suy nhược cơ thể do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Muốn đạt được hiệu quả bổ thận tốt nhất cần chú ý lựa chọn loại Đỗ trọng dày đều, cạo bỏ hết lớp vỏ thô ráp bên ngoài rồi rửa sạch, thái chỉ. Tiếp đó, hoặc dùng nước muối loãng phun đều rồi đem sao nửa nhỏ cho đến khi đứt tơ, mặt thuốc có màu đen là được hoặc tẩm nước muối, ủ qua một đêm đem đồ 60 phút rồi sấy khô. Muốn dùng Đỗ trọng điều trị cao huyết áp thì nên dùng dạng sống và không nên dùng dưới dạng rượu thuốc
Caythuocquy.info.vn
