Bệnh Crohn còn được gọi là hội chứng Crohn hay viêm ruột khu vực, là một loại hình của bệnh viêm ruột, có thể ảnh hưởng tới tất cả các phần của ống tiêu hóa (từ miệng tới hậu môn).
Nó gây ra viêm màng đường tiêu hóa, có thể dẫn đến đau bụng, tiêu chảy và ngay cả suy dinh dưỡng trầm trọng. Trong khi không có biện pháp chữa bệnh đặc hiệu, những thay đổi trong chế độ ăn uống và lối sống có thể giúp kiểm soát các triệu chứng và kéo dài thời gian giữa đợt khởi phát bệnh Crohn.
Các viêm nhiễm gây ra bởi bệnh Crohn thường lan sâu vào các lớp mô ruột bị ảnh hưởng. Giống như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn có thể đau đớn và suy nhược và đôi khi có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm tính mạng. Do vậy, người bệnh Crohn cần lưu ý những thực phẩm hạn chế ăn để tình trạng không tồi tệ thêm và những điều chỉnh trong chế độ dinh dưỡng.
Những thực phẩm cần hạn chế
Hạn chế các sản phẩm sữa. Giống như nhiều người mắc bệnh viêm ruột, có thể thấy vấn đề, chẳng hạn như tiêu chảy, đau bụng và trướng bụng, cải thiện khi giới hạn hoặc loại bỏ các sản phẩm sữa. Có thể không dung nạp lactose, có nghĩa là, cơ thể không thể tiêu hóa đường sữa (lactose) trong thực phẩm từ sữa. Nếu vậy, hạn chế sữa hoặc sử dụng sản phẩm enzym, như lactaid sẽ giúp phá vỡ lactose.
Tránh các thực phẩm chứa nhiều chất béo. Nếu có bệnh Crohn của ruột non, có thể không thể tiêu hóa hoặc hấp thụ chất béo bình thường. Thay vào đó, chất béo đi qua ruột, làm bị tiêu chảy nặng hơn. Thực phẩm có thể sẽ đặc biệt phiền hà bao gồm bơ, bơ thực vật, nước sốt kem và các loại thực phẩm chiên.
Đối với hầu hết mọi người, chất xơ thực phẩm chẳng hạn như trái cây tươi và rau quả và ngũ cốc nguyên chất, là nền tảng của một chế độ ăn uống khỏe mạnh. Nhưng nếu bị bệnh viêm ruột, chất xơ có thể làm tiêu chảy, đau đớn và khí nặng hơn. Nếu trái cây và rau quả còn nguyên, cố gắng hấp, nướng hoặc hầm chúng. Cũng có thể thấy có thể chịu đựng được một số trái cây và rau quả, nhưng không phải những loại khác. Nói chung, có thể có vấn đề nhiều hơn với các loại thực phẩm trong họ Cải bắp như Súp lơ xanh, quả hạch, hạt giống ngô và bỏng ngô. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu chế độ ăn nhiều chất xơ.
Loại bỏ bất cứ loại thực phẩm khác dường như làm cho các dấu hiệu và triệu chứng nặng hơn. Đây có thể bao gồm thực phẩm như đậu, bắp cải và bông cải xanh, đặc biệt là các loại trái cây họ cam quýt, thức ăn cay, bỏng ngô, rượu và thức ăn và thức uống có chứa caffeine như sô cô la và soda.
Cần chế độ ăn uống thế nào?
Ăn bữa ăn nhỏ. Có thể tìm thấy cảm thấy tốt hơn với ăn 5, 6 bữa ăn nhỏ một ngày thay vì 2 hoặc 3 bữa lớn.
Uống nhiều chất lỏng. Hãy cố gắng uống nhiều nước hàng ngày. Nước là tốt nhất. Rượu và đồ uống có chứa caffeine kích thích ruột và có thể làm cho tiêu chảy nặng hơn, trong khi đồ uống có ga thường xuyên tạo ra khí.
Một vấn đề rất quan trọng đó là đảm bảo bù đủ nước, điện giải và bổ sung lượng thức ăn, các vitamin, các yếu tố vi lượng như đồng, kẽm... để giúp cho bệnh nhân hồi phục nhanh, tránh suy kiệt.
Giảm stress
Mặc dù stress không gây bệnh Crohn, nó có thể làm cho các dấu hiệu và triệu chứng nặng hơn nhiều và có thể kích hoạt đợt cấp. Stress cũng có thể tăng tốc độ hoặc làm chậm việc tiêu hóa đường ruột. Nó cũng có thể gây ra những thay đổi trong mô ruột.
Mặc dù không phải luôn luôn có thể tránh căng thẳng, có thể học cách để kiểm soát được stress. Hãy thường xuyên tập thể dục. Ngay cả tập thể dục nhẹ có thể giúp giảm stress, giảm trầm cảm và bình thường chức năng ruột. Nói chuyện với bác sĩ về kế hoạch tập thể dục tốt nhất.
Phản hồi sinh học. Kỹ thuật này giảm stress có thể giúp giảm căng thẳng cơ bắp và làm chậm nhịp tim với sự giúp đỡ của máy phản hồi. Mục đích là để giúp nhập vào một trạng thái thoải mái để có thể đương đầu dễ dàng hơn với căng thẳng. Phản hồi sinh học thường được dạy tại các bệnh viện và các trung tâm y tế.
Thường xuyên thư giãn kết hợp với các bài tập thở, thiền, tập yoga, khí công dưỡng sinh.
BS. Ngô Mỹ Hà
