Thoái hóa khớp cổ và thắt lưng là bệnh chứng cơ khớp hay gặp ở tuổi trên 40. Theo y học cổ truyền, nguyên nhân phần nhiều do chấn thương, viêm nhiễm, thoái hóa theo tuổi tác...
Khi gặp tác nhân bất lợi như nhiễm phong hàn, chấn thương, khi khí huyết suy kém đều có thể đau tại khớp hoặc đau theo rễ thần kinh. Đau và hạn chế vận động ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt của người bệnh. Xin giới thiệu một số phương pháp người bệnh cải thiện chứng bệnh trên.
Thuốc uống
Nếu đau khớp cổ gáy đau lan xuống vai tay, gặp lạnh đau tăng:
Phép trị chủ yếu bổ khí huyết khử hàn trừ thấp thông kinh lạc. Dùng bài: Khương hoạt 10g, Xích thược 16g, Đương quy16g, Hoàng kỳ 14g, Khương hoàng 14g, Phòng phong 10g, Ttang chi 18g, Cam thảo 6g, Đại táo 3 quả. Tác dụng: bổ khí huyết, dưỡng gân cơ, trừ phong hàn thấp... Gia giảm: gặp lạnh đau nhiều gia Phụ tử, Tế tân, mỗi vị 6g. Trị đau tê đau mỏi cổ gáy dọc ra vai tay, tiền sử có thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, hẹp lỗ liên đốt cột sống cổ khi gặp lạnh đau tăng. Chữa đau cổ gáy, tê mỏi chi trên, viêm quanh khớp vai rất hiệu quả.
Nếu thoái hóa khớp thắt lưng có khi đau lan chi dưới, đau cố định một chỗ, lạnh đau tăng: Phép trị chủ yếu bổ khí huyết, dưỡng gân xương, trừ phong hàn thấp. Dùng bài: Sinh địa 20g, Đương quy 16g, Xuyên khung 16g, Xích thược 14g, Đảng sâm 14g, Phục linh 16g, Đỗ trọng16g, Ngưu tất 12g, Độc hoạt10g, Tang ký sinh 16g, Tần giao10g, Tế tân 6g, Phòng phong10g, Quế chi 12g, Cam thảo 6g, Đại táo 3quả. Sắc hoặc làm hoàn uống, mỗi đợt dùng 5-10 thang hoặc hơn.
Xoa ngoài
Để tăng hiệu quả phòng trị đau thoái hóa khớp cổ, ngoài uống thuốc nên kết hợp chữa ngoài như: khi mới bị đau nên dùng dầu nóng massage xoa miết dọc hai bên gáy xuống lưng “dọc kinh bành quang” và hai bên vai xuống tay, lên xuống nhiều lần cho da ấm lên.
Để phối hợp tăng hiệu quả phòng trị đau thoái hóa khớp vùng thắt lưng, ngoài thuốc uống trong nên kết hợp phương pháp chữa ngoài: Nếu cơ vùng lưng co cứng, nên day ấn massage bằng cách nằm sấp trên gường phẳng cứng, dùng dầu nóng xoa day ấn hai bên cột sống “dọc kinh bàng quang” đoạn thắt lưng xuống mông chân cho ấm, sau dùng hai tay đẩy vút dọc hai bên cột sống 3- 5 lần. Tác dụng giãn cơ, giảm đau, tăng khả năng vận động.
Phương pháp chườm
Nếu vùng thắt lưng thường lạnh nên chườm ấm, tùy theo dược liệu sẵn có thể dùng những bài sau:
Chườm lá ngải: dùng lá Ngải cứu, hoặc Lá lốt, lá Đại tướng quân tươi xào nóng với muối, bọc trong túi vải đắp lên nơi đau vùng thắt lưng khi nguội lại xào ấm lại ngày làm vài lần.
Chườm lát gừng: lấy củ Gừng to cắt lát mỏng 2-5mm đắp lên vùng thắt lưng đau,vài tiếng thay Gừng mới, nếu thấy nóng quá cắt lát mỏng hơn.
Chườm muối hạt: lấy Muối hạt rang nóng bọc vào túi vải, chườm lên vùng lưng đau.
Cứu điếu ngải: dùng điếu Ngải hơ nóng huyệt thận du, mệnh môn, a thị huyệt chổ đau vùng thắt lưng mỗi huyệt cứu 5-10 phút cho ấm là được.
Các phương pháp trên đều có tác dụng khử hàn, trừ thấp, thư cơ thông khí lạc, bớt đau, tăng vận động khớp.
Lương y Minh Phúc
